با عرض سلام و ادب خدمت همه مخاطبین گرامی
در این نوشته در خصوص تاریخچه انیمیشن سازی در ایران خواهیم پرداخت و از جوانب مختلف بررسی خواهیم کرد. پس تا آخر با ما همراه باشید.
پویانمایی یا همان انیمیشن به عنوان یکی از سبک های نمایش داستان و ماجرا، جایی برای خود در کنار دیگر هنرها بازکرده است و از آنجا که محدود به گروه سنی خاصی نیست، کوچک و بزرگ را سرگرم تماشای خویش می سازد. پویانمایی در ایران از اواخر دههٔ 30 شمسی وارد عرصه شد. نخستین تلاش‌ها برای ساخت پویانمایی در ایران توسط اشخاصی مانند اسفندیار احمدیه، جعفر تجارتچی، پرویز اصانلو، نصرت‌الله کریمی، پترس پالیان و اسدالله کفافی در بین سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۰ خورشیدی و در ادارهٔ کل فرهنگ و هنرهای زیبای تهران صورت گرفت.
نخستین فیلم کوتاه پویانمایی نیز توسط اسفندیار احمدیه باعنوان ملانصرالدین در سال ۱۳۳۶ خورشیدی، با امکانات بسیار محدودی ساخته شد. اگر چه اسفندیار احمدیه نخستین فیلم کوتاه پویانمایی با امکانات بسیار محدودی ساخت اما بنابر شواهد تاریخی، تاریخچه انیمیشن سازی در ایران به پنج هزار سال پیش در نقش هایی که روی سفالینه های شهر سوخته ترسیم شده شناخته شده است؛ هنرمندان ایرانی که توانستند نخستین تصویر متحرک جهان را پدید آورند. داستان از این قرار است که باستان شناسان ایتالیایی حاضر در شهر سوخته درهنگام کاوش در گوری پنج هزار ساله ، جامی را پیدا کردند که نقش یک بز به همراه یک درخت روی آن دیده می شد. سالها بعد منصور سجادی (باستان شناس ایرانی) با بررسی این جام به حرکت بُز به سمت درخت پی برد و حرکت این اثر را به انیمیشن امروزی تبدیل کرد. قش بز کوهی که نماد زندگی، زمین و شادی است در پنج حرکت جهشی که حرکات کلیدی است به سمت درخت آسوریک «نخل» که نماد جاودانگی، بردباری و آسمان است ، می رود و از میوه خورشید «خرما» و برگ درخت آسوریک تغذیه می کند. هنرمند ایرانی در پنج هزار سال پیش ، از سفال به جای بوم نقاشی استفاده کرده و از گردی سفال که در حرکت و چرخش خود حرکت بز کوهی را تداعی می کند، به خوبی بهره برده و کهن ترین و نخستین انیمیشن موجود در جهان را پدید آورده است.
تاریخچه انیمیشن سازی در ایران سه دوره را سپری کرده است:
دوره اول: تولد (اواخر 1330)
در اواخر 1330 پسر جوانی بنام اسفندیار احمدیه با دیدن فریم های متوالی یک نوار فیلم که تصادفاً به دستش افتاده بود راز «حرکت » در فیلم را دریافت و تصمیم گرفت خود نمونه ای از آن بسازد وی که دستی در طراحی داشت توانست با استفاده از یک دوربین طراحی های مدادی اش را به فیلم انیمیشن تبدیل کند غافل از ابداع انیمیشن توسط امیل کوهل، پنجاه سال قبل در فرانسه. در همین زمان نصرت اله کریمی که در پِراک تحصیل کرده بود به ایران بازگشت و در اداره فرهنگ کار با احمدیه را شروع کرده کمی بعد جعفر تجارتچی به این دو پیوست و این سه انیماتور اولین استودیوی انیمیشن ایران را بنا کردند و اولین انیمیشن های کوتاه ایران را ساختند. در این زمان کم کم طراحان و تصویرسازان و گرافیست ها و نقاشان دیگری نیز جذب هنر انیمیشن شدند همچون: نورالدین زرین کلک، فرشید مثقالی، اکبر صادقیه، نفیسه ریاحی، آرا پیک باغداساریان و مرتضی ممیز.
دوره دوم: خواب زمستانی
انیمیشن ایران به دلیل انقلاب اسلامی و جنگ عراق با ایران به یک خواب زمستانی طولانی فرو رفت این امر منجر به فرار هنرمندان از کشور وبعضاً تغییر شغل آنها و بسته شدن مدارس هنری گردید.
دوره سوم: بیداری تدریجی
در این دوره انیمیشن به دلایل زیر جان تازه ای گرفت:
- آمدن کامپیوترها به بازار و تشویق جوانان به خلق حرکتهای اولیه و ساخت پیامهای تبلیغاتی ساده.
- تأسیس سازمان تلویزیونی صبا به منظور تولید و حمایت از سریالهای انیمیشن ایرانی.
- اصلاحات اجتماعی باعث بوجود آمدن حمایتهایی برای فعالیتهای هنری ازجمله انیمیشن گردید.
- با افزایش جمعیت جوان علاقه و نیاز کودک و نوجوان به انیمیشن بیشتر شد.
- فستیوال بین المللی فیلمهای انیمیشن توسط کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان.
- تأسیس مدارس خصوصی جدید و اضاله شدن آنها به دانشکده های انیمیشن.
- نیم نگاهی که « مرکز گسترش فیلم مستند و فیلم کوتاه» به تولیدات انیمیشن داشت.
8 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
12 مهر, 1402
روی گزینش واژه‌های متن دقت کنید. از واژه‌های برابر هم اگر میل تان کشید پذیرایی کنید
1 اردیبهشت, 1400
انیمیشنِ 5000 سال پیش برام مفید و جالب بود
2 اردیبهشت, 1400
خوشحالم
برای ما هم خیلی شگفت انگیز بود وقتی فهمیدیم انیمیشن نتها این همه قدمت داره بلکه سرزمین ما هم مهد این هنر بوده
12 آذر, 1399
سلام
با حرفاتون تا حدی موافقم
ولی به قول آقای مهرداد حسینی (انیماتور و کارگردان) رونق انیمیشن سازی تو دهه هفتاد و هشتاد بیشتر بود
این اواخر به دلیل زیاد شدن انیماتور ها شاید خیلی بازار کار خوبی نداشته باشه
من خودم با نرم‌افزار Blender 2.78 کار می‌کنم واسه دل خودم
ولی رو انیماتور شدن حساب نمی‌کنم واسه درآمد
ممنون از سایتتون
14 آذر, 1399
با سلام و ادب خدمت دوست مهربان من
ممنون از اینکه نظرتون رو منعکس کردید
12 آذر, 1399
سلام
با حرفاتون تا حدی موافقم
ولی به قول آقای مهرداد حسینی (انیماتور و کارگردان) رونق انیمیشن سازی تو دهه هفتاد و هشتاد بیشتر بود
این اواخر به دلیل زیاد شدن انیماتور ها شاید خیلی بازار کار خوبی نداشته باشه
من خودم با نرم‌افزار Blender 2.78 کار می‌کنم واسه دل خودم
ولی رو انیماتور شدن حساب نمی‌کنم واسه درآمد
ممنون از سایتتون
3 مرداد, 1399
سلام. چقدر جالب و کامل بود، ممنون… استفاده کردم… یه نکته مهم از علاقه نسل جوان به انیمیشن سازی هم مدیون سبک انیمه و تولیدات مربوط به انیمه و مانگا هست که از زمان بچگی تا الان دیدیم و خوندیم و عناصر زیادی از داستانها به دنیای درون ما خیلی نزدیک بودند . نظر شما چیه؟
3 مرداد, 1399
سلام
از نظر لطفتون و انرژی که به ما میدید خیلی ممنونیم. به نظرم حرف شما کاملا درسته، یکی از مهم ترین ویژگی هایی که قالب انیمیشن داره، قدرت ارتباطی اونه که می‌تونه با افراد مخصوصا کودکان خیلی راحت ارتباط برقرار کنه و روی اون ها تاثیر بذاره. در اون سن کودک به راحتی با انیمیشن ها ارتباط بر قرار میکنه و به نظرم ما خوش اقبال بودیم که در دوره ای زندگی کردیم که بیشتر انیمیشن های اون ترکیبی بود از شاهکارهای بزرگ ادبی دنیا که همون طور که گفتید و داستان هایی کامل داشتند و به دنیای درونی ما خیلی نزدیک بودن و این قالب قدرتمند یعنی انیمیشن که در کنار هم باعث شدن تا بتونیم توی دنیاهای مختلفی زندگی کنیم، تجربیات زیادی کسب کنیم و زندگی کردن رو یاد بگیریم.
اما اگه یکم جلو تر بیایم وقتی محصولات غربی بخصوص انیمیشن های کامپیوتری رونق بیشتری پیدا کردن خیلی از اون محتواها فاصله گرفته شد ولی بازهم توی مخاطب هاشون، مخصوصا کودکان و نوجوانان مورد استقبال قرار می گرفتن و دلبری می کردن. پس همون طور که گفتم این مدیوم و قالب انیمیشن به خودی خود جذاب و گیرا برای بچه ها هست و این خوش شانسی ما بوده که با دنیای انیمیشن توسط این شاهکارها آشنا شدیم و کودکیمون رو با اونها سپری کردیم.