۷ فایده استفاده از انیمیشن در آموزش (یادگیری با انیمیشن )

انیمشن ترکیبی از تصویر و نقاشی و حرکت و رنگه. در واقع انیمیشن رو میشه یه نوع خیال دونست که جلوی چشمای مخاطب ظاهر میشه. اخیرا همین انیمیشنی که خیلی‌ها به صورت یه ابزار سرگرمی فقط بهش نگاه می‌کنن، توی آموزش به کار میره؛ چون آموزش همراه با انیمیشن فواید و امتیازاتی داره که آموزش بدون انیمیشن نداره. مهم‌ترین مزیت استفاده از انیمیشن اینه که مفاهیم سخت رو با استفاده ازش، میشه به راحتی توضیح داد. توی این مقاله می‌خوایم با ۷ تا از فایده‌های استفاده از انیمیشن در آموزش از استودیو انیمیشن سازی نوشیکا  آشنا بشیم.

۱. رشد مهارت‌ها و دانش

انیمیشن یادگیری رو به صورت تصویری انجام میده. به عبارت دیگه باعث میشه که مفاهیم انتزاعی به صورت شکل‌های واضح جلوی چشم مخاطب قرار بگیره و مخاطب به راحتی اون نکته رو یاد بگیره. مثلا توی کلاس‌های زیست‌شناسی میشه از انیمیشن برای توضیح فرایند کار سلول‌ها استفاده کرد.

شاگردهای کلاس با دیدن انیمیشن‌هایی در مورد سلول‌ها هم می‌تونن ساختار سلول رو بشناسن و اینکه هر کدوم از بخش‌های تشکیل‌دهنده سلول چه کاری انجام میده. در واقع سلول چیزی نیست که بشه به راحتی اون رو به شاگردها نشون داد و اینجا اهمیت انیمیشن معلوم میشه.

حتی چیزهای دیگه‌ای رو هم میشه توی زیست‌شناسی با استفاده از انیمیشن به شاگردها یاد داد. مثلا عملکردهای مختلف اندام‌های بدن رو میشه از طریق انیمیشن به شاگردها نشون داد. در واقع اون تأثیر تصویری‌ای که انیمیشن می‌تونه روی یادگیرنده‌ها بذارهِ هیچ ابزار دیگه‌ای نمی‌ذاره.

۲. انیمیشن یادگیرنده رو درگیر مطلب آموزشی می‌کنه

یکی از مهم‌ترین فواید انیمیشن توی آموزش اینه که فرایند یادگیری رو به صورت برهم‌کنشی (interactive) درمیاره. یعنی یادگیرنده صرفا به صورت انفعالی نمی‌شینه تا یه مشت نکته و پند و اندرز بهش یاد بدن، بلکه اون هم فعالیت باید بکنه.

مثلا یکی از روش‌های استفاده از انیمیشن توی یادگیری اینه که یادگیرنده با استفاده از بعضی انیمیشن‌ها وارد دنیای بازی بشه و اونجا ارزیابی کنه و یاد بگیره که مثلا باید توی یه شرایط خاص و فرضی چطوری تصمیم بگیره.

برای نمونه توی کلاس‌های فلسفه اخلاق، افراد باید یاد بگیرن که توی شرایط ویژه چه نوع تصمیمی بگیرن که درست و اخلاقی باشه. برای ارزیابی یادگیرنده‌ها میشه از بازی‌ها استفاده کرد و با استفاده از بازی‌های ویدئویی خاص اون‌ها رو واقعا توی شرایط ویژه قرار داد تا تصمیم بگیرن.

۳. تأکید روی یادگیری

انیمیشن توی امر آموزش ترکیبی از سرگرمی و یادگیریه. خیلی از ویدئوهای آموزشی انیمیشنی رو که میشه توی سایت‌های مختلف از جمله یوتیوب دید، با انجام یه سری کارها که باعث سرگرمی مخاطب میشه، سخت‌ترین و حتی حوصله‌سربرتین مفاهیم و نکات رو به یادگیرنده آموزش میدن.

این روز‌ها خیلی از یادگیرنده‌ها دیگه اون حوصله‌ای که قدیمی‌ها داشتن رو ندارن و برای یادگیری دنبال ویدئوهایی هستن که هم کوتاه باشن و هم سرگرم‌کننده. مثلا کمتر کسی حوصله می‌کنه که یه سخنرانی یک ساعت و نیمه رو بشینه و کامل ببینه.

در نتیجه یادگیرنده‌ها ترجیح میدن که یه سری ویدئوی کوتاه ببینن تا اینکه برن سراغ درسگفتارهای رسمی دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌ها. اگه این ویدئوهای کوتاه آموزشی، انیمیشنی باشه، شانس بیشتری برای دیده شدن پیدا می‌کنن.

۴. یادگیری برهم‌کنشی (interactive)

یادگیری‌های ویدئومحور به این دلیل معروف شدن که روش‌های تأثیرگذاری برای یادگیری از آب دراومدن. اگه به ویدئوهای آموزشی دقت کنین، می‌بینین که سبک‌های مختلفی توی آموزش‌های ویدئومحور وجود داره که هر کسی با توجه به موضوعی که داره آموزش میده ازشون استفاده می‌کنه.

اساسا استفاده از گرافیک و تصویر و صدا باعث میشه که یادگیری به صورت مشارکتی و برهم‌کنشی دربیاد. یادگیرنده با محتوای آموزشی ارتباط بیشتری برقرار می‌کنه و باعث میشه که سریع‌تر اون نکته رو یاد بگیره. همچنین وقتی افراد مفاهیم رو به صورت تصویری و ویدئویی می‌بینن، اون مفاهیم رو بهتر و بیشتر به خاطرشون می‌سپرن.

یکی از روش‌هایی که توی آموزش به کار می‌برن تا اون یادگیری به صورت مشارکتی پیش بره اینه که مطلب آموزشی رو به صورت بازی درمیارن و فرد باید توی موقعیت قرار بگیره و یه سری بازی انجام بده. حتی میشه آزمون و امتحان رو هم از طریق بازی برگزار کرد.

۵. یادگیری تجربی

انیمیشن در آموزش باعث میشه تا مفاهیم پیچیده و ذهنی به صورت واقعیتی مجازی و تصویری دربیاد. امروزه پیشرفت‌هایی که هم توی بحث هوش مصنوعی و هم توی بحث واقعیت مجازی شاهدش هستیم، باعث شده که روش‌های استفاده از انیمیشن توی آموزش خیلی زیاد و همچنین انعطاف‌پذیر بشه.

یه مثال واضح برای این مورد اینه که توی بعضی از علوم خاص، یه سری آزمایش‌هایی وجود داره که نمیشه توی زندگی روزمره اون‌ها رو انجام داد، چون خطرناکن. مثلا نمیشه بمب اتم رو آزمایش کرد و دید! بمب اتمی که توی هیروشیما آزمایش شد تأثیرات عجیبی رو روی بچه‌ها و نوزادهای تازه متولد شده به جا گذاشت و به همین خاطر این آزمایش خطرناکه.

خب این آزمایش رو میشه با استفاده از انیمیشن به یادگیرنده‌ها آموزش داد. آزمایش بمب اتم یکی از آزمایش‌هاییه که آدم‌ها با دیدنش می‌تونن به صورت ملموس حس کنن که نیروهای داخل هسته اتم تا چه اندازه قدرتمند هستن.

۶. تقویت تخیل یادگیرنده‌ها

ویدئوها می‌تونن یه دنیای کاملا متفاوت با دنیای واقعی و روزمره رو به یادگیرنده‌ها نشون بدن. یادگیرنده‌ها از طریق ویدئوهای انیمیشنی می‌تونن مفاهیم غیرقابل تصور رو ببینن و باهاش سروکله بزنن. همچنین استفاده از رنگ‌ها و شکل‌ها و تصاویر متفاوت باعث میشه که یادگیرنده‌ها بتونن به راحتی چیزهای بیشتری رو تخیل کنن.

بعد از یه مدتی یادگیرنده‌ها یاد می‌گیرن که تصاویر انتزاعی رو خودشون توی ذهن خودشون تصور کنن. این باعث میشه که یه سری از قوای ذهنی یادگیرنده‌ها از جمله قوای تخیلشون بهتر عمل کنه. جدا از افزایش قدرت تخیل، یه اتفاق دیگه هم می‌افته.

یادگیرنده‌ها علاوه بر اون نکته آموزشی‌ای که دارن یاد می‌گیرن، به صورت غیرمستقیم با تکنولوژی و پیشرفت‌ها و دستاوردهای اون هم آشنا میشن. اون‌ها به این کشف می‌رسن که چطوری تکنولوژی یادگیری رو به وسیله تبدیل هر چیزی به تصویر، آسون‌تر می‌کنه.

۷. دسترسی آسون و مقرون به صرفه

به کارگیری انیمیشن توی آموزش بی‌نهایت مقرون به صرفه ست. بر خلاف تصور عمومی‌ای که در مورد انیمیشن‌های آموزشی وجود داره، اتفاقا ساخت ویدئوهای آموزشی و انیمیشنی، به لحاظ بودجه خیلی گرون‌قیمت و پرهزینه نیست.

آموزش‌دهنده‌ها می‌تونن از ویدئوهای ساده برای آموزش نکات خودشون استفاده کنن. قرار نیست یه انیمیشن در حد کیفیت تصویر انیمیشن پیکسار رو توی آموزششون به کار ببرن! چون معلومه که انیمیشن‌های اونطوری، هزینه‌های در حد پیکسار هم خواهد داشت!

علاوه بر این، انیمیشن همیشه در دسترسه. آموزش‌دهنده‌ها می‌تونن با ساخت مثلا دو یا سه انیمیشن، به کلی یادگیرنده همون مطلب رو یاد بدن و بارها و بارها اون انیمیشن رو می‌تونن در جاهای مختلف استفاده کنن. همینطور یادگیرنده‌ها هم می‌تونن اون ویدئو رو برای خودشون ذخیره کنن و بعدا چند بار خودشون ببینن.

حرف پایانی در مورد استفاده از انیمیشن در آموزش

روش‌های آموزشی دیگه فقط محدود به فعالیت‌های کلاسی نیست. قرار نیست حتما برای آموزش یه سری نیمکت داشت و یه تخته و ماژیک تا مطالب رو با نوشتن روی تخته به یادگیرنده نشون داد و یادگیرنده هم از روی اون‌ها یادداشت برداره.

امروزه توی آموزش بیشتر از گذشته از تکنولوژی استفاده میشه. و همین موضوع باعث شده که روش‌های جدیدی به آموزش اضافه بشه. عموما این روش‌های جدید نگاه‌های کل‌گرایانه به امر یادگیری دارن. یعنی قصدشون صرفا این نیست که مثلا فقط ریاضیات یا جغرافیا یا تاریخ به یادگیرنده یاد بدن. ما هم تو سایتمون دوره های آموزشی مختلفی رو براتون قرار دادیم. شما میتونین با یادگیری یه برنامه انیمیشن ساز، انیمیشن خودتون رو بسازید. برای شروع میتونین از دوره آموزش نرم افزار تون بوم هارمونی شروع کنید.

هدف از آموزش اینه که ضمن یادگیری اون مطلب خاص، کار گروهی، تخیل، خلاقیت، تصمیم‌گیری درست و خیلی از موارد دیگه هم یاد داده بشه و به این نگاه اصطلاحا میگن نگاه کل‌گرایانه که در مقابل نگاه جزگرایانه سنتی قرار می‌گیره که فقط می‌خواد توی زنگ ریاضی، ریاضی یاد بده و توی زنگ فیزیک، فقط فیزیک.

استفاده از انیمیشن هم یکی از همین نوآوری‌ها و ابداعات جدید توی امر آموزشه که با توجه به توضیحات بالا کاملا معلوم میشه که با نگاه کل‌گرایانه مطابقت داره. علاوه بر تطابق با نگاه کل‌گرایانه، انیمیشن یه مقداری حاوی مولفه‌های سرگرمی هم هست که باعث میشه آموزش شیرین‌تر از حالت معمولی بشه.

والت دیزنی می‌گفت انیمیشن رسانه‌ای برای قصه‌گویی و سرگرمی تصویری ارائه میده که می‌تونه هم لذت و هم دانش رو برای همه مردم در همه سنین و در همه نقاط کره زمین به ارمغان بیاره.

منبع اول           منبع دوم              منبع سوم