موشن گرافیک ؛ زمینه‌ها و کاربردها

زندگی اکثر آدم‌های قرن 21 به طور همه جانبه‌ای با تصویر و هنر گرافیک گره خورده است. گرافیک به همه جای زندگی آدم‌ها می‌تونه سرک بکشه و ردپای بزرگی از خودش به جا بگذاره. با پیشرفت گرافیک و تحولات شگرف در صنعت پویانمایی، تار و پود این دو حوزه از هنر به هم بیشتر گره خورد. گره‌ای ناگسستنی که با توسعه و پیشرفت روزانه‌‌ گرافیک و پویانمایی بین عناصر دیداری، حرکت، صدا و تعامل بین نیاز کاربر و رسانه ارتباط تنگاتنگی ایجاد می‌کنه. در این مقاله به شاخه‌ای قطور و پر طرفدار در  تولیدات انیمیشنی می‌پردازیم که موشن گرافیک نام داره.

موشن گرافیک چیست؟

در یک کلام موشن گرافیک، مولود هنر گرافیک و پویانماییه. برای اینکه دقیقا بفهمیم منظور از موشن گرافیک چیه، بد نیست اول با تفاوت‌های موشن گرافیک و انیمیشن آشنا بشیم.

انیمیشن

نام دیگر: پویانمایی

شرح هدف: یک فرایند هنری با هدف داستان‌گویی یا تبلیغ و غیره مبتنی بر  ایجاد تخیل، خلق شخصیت‌ها، روایت داستان و صحنه‌پردازی

نکته: در تولید یک اثر انیمیشنی اهمیت زیادی برای ساختن و جان‌بخشی کاراکترها، صحنه‌پردازی و قصه‌گویی وجود داره.

انیمیشن مبتنی بر مبتنی بر  ایجاد تخیل، خلق شخصیت‌ها، روایت داستان و صحنه‌پردازی است.

 

موشن گرافیک

نام دیگر: گرافیک متحرک

شرح هدف: به زبان ساده، یک طرح گرافیکی متحرک‌سازی شده‌ست. در واقع نوعی از انیمیشنه که هدفش فقط انتقال «یک» مفهومه؛

نکته:انتقال مفهوم در موشن‌گرافیک باید ضابطه‌هایی مثل سادگی و جذابیت بصری و  گرافیکی، کوتاهی زمان و غیره رو رعایت کنه.

موشن گرافیک طرحی پیوسته و گرافیکی متحرک با یک هدفِ گویاست؛ این تصویر از یک موشن گرافیک با هدف معرفی خدمات خرید آنلاین یک اپلیکیشن برداشت شده است.

 

در موشن گرافیک هم، مانند بقیه آثار گرافیکی، طراح یا گرافیست از عناصر بصری و اشیای مختلف گرافیکی مثل عکس، طرح، رنگ و به ویژه نوشته به عنوان یک «نشانه و سمبل» برای انتقال یک مفهوم استفاده می‌کنه؛ با این تفاوت که عنصر موشن (به معنی حرکت) هم به اون‌ها اضافه می‌شه.

تیتراژ  ابتدایی فیلم روانی (Psycho)  اثر آلفرد هیچکاک که در سال 1960 به نمایش در اومد رو می‌تونیم یکی از اولین نمونه‌های کاربرد موشن گرافیک به حساب بیاریم. در این تیتراژ ترکیب صدا، حرکت و طرح‌های گرافیکی کمک می‌کنه تا حسّ ترس به خوبی در ذهن بیننده پایه‌ریزی بشه و اون رو برای فضای پر التهاب و استرس فیلم آماده کنه.

سکانس مربوط به تیتراژ ابتدایی فیلم سینمایی روانی (Psycho) ساخته آلفرد هیچکاک (1960)

همونطور که گفته شد، هدف از تولید انیمیشن داستان‌گویی با خلق موقعیت و شخصیت و ایجاد سرگرمیه. در حالی که هدف از تولید غالب آثار موشن گرافیک انتقال مفهومِ واحد به هنرمندانه‌ترین روش و در کوتاه‌ترین زمان ممکنه. این تفاوت در هدف تولید باعث به وجود اومدن تفاوت‌های ذاتی و فنی دیگه‌ای هم می‌شه؛ مثلا:

 

• سفارش‌دهنده‌ها:

سفارش‌دهنده‌های انیمیشن بیشتر شبکه‌های تلویزیونی و شرکت‌های ساخت تولیدات بصری سینمایی هستند. در حالی که طیف درخواست‌کننده‌های موشن‌گرافیک بسیار وسیع‌تره. شرکت‌ها، سازمان‌های دولتی و خصوصی، صاحبان کسب‌و‌‌کار و … درصد بالایی از متقاضی‌های موشن‌گرافیک‌اند.

 

 

 

 

• محل نمایش و عرضه محصول:

انیمیشن‌ها عموما از قاب سینما و تلویزیون نمایش داده میشن؛ اما محل نمایش و ارائه آثار موشن گرافیک بسته به نوع اون (که پایین‌تر باهاشون آشنا میشیم) و خواست سفارش‌دهنده متنوع و متفاوته. موشن گرافیک برای نمایش از سیما، ارائه در همایش‌ها، نمایشگاه‌ها، تلویزیون‌های شهری و یا انتشار در فضای مجازی و بستر اینترنت، تولید میشن.

 

 

• ساختار محتوایی:

در انیمیشن، تم یا همون مضمون فیلم مستقیماً به مخاطب گفته نمی‌شه؛ بلکه در قالب داستان، به شیوه‌ای هنرمندانه و رفته رفته پیام داستان انتقال داده می‌شه. در نهایت هم، تصمیم‌گیری در خصوص نتیجه داستان در بیشتر اوقات به عهده بیننده گذاشته  می‌شه.

اما در موشن گرافیک، مفهوم مستقیماً عرضه می‌شه. برای همین، داستان‌گویی در موشن گرافیک، جز در مواردی خاص، جایگاهی نداره! در ازای اون، با ارائه آمار و نمودار و توضیح و برهان تلاش می‌شه تا هدفی که سفارش‌دهنده به دنبال القای اون به مخاطبانش بوده، کاملا تحقق پیدا کنه. در ضمن برای ارائه توضیحات در موشن گرافیک، چندان نیازی به معرفی کاراکترها و فضاسازی خاص نیست.

 

 

• مدت زمان اجرا:

انیمیشن و موشن گرافیک از نظر سریالی بودن هم قابل بررسی‌اند. انیمیشن می‌تونه در قالب یک اثر سینمایی بلند یا یک اثر کوتاه چندین دقیقه‌ای باشه و به صورت مجموعه‌ای یا سریالی برای مخاطبین نمایش داده بشه. اما معمولا موشن گرافیک کوتاه و چند دقیقه‌ای هست، نتیجه‌گیری در پایان اون اتفاق می‌افته و نیازی به دنباله و سری برای انتقال مفهوم نداره.

 

 

 

هزینه و زمان تولید:

تولید انیمیشن سینمایی یا سریالی، پروژه‌ای پرخرج و طولانی مدت هست؛ مثلا میلیون‌ها تومان (یا دلار) سرمایه و ماه‌ها زمان برای ساخت انیمیشن مطلوب کارفرما نیازه. به عنوان مثال برای ساخت انیمیشن کلاسیک شیرشاه (1994)، بالغ بر 45 میلیون دلار سرمایه‌گذاری شد. البته در صورت موفقیت انیمیشن در گیشه، سود کلانی هم در انتظار سرمایه‌گذارانش خواهد بود. اطلاعات بیشتر در این خصوص رو در مقاله پرفروش‌های دنیای انیمیشن دنبال کنید. اما موشن گرافیک از لحاظ هزینه بسیار  اقتصادی‌تر و زمان تولید آن کوتاه‌تر (مثلا چند روز) هست. نگاه تجاری و سودآوری مستقیم نسبت به موشن‌گرافیک وجود نداره مگه اینکه تنها به عنوان ابزاری برای تبلیغات و معرفی استفاده می‌شه.

 

پس ویژگی‌های کلی موشن‌گرافیک رو میشه در زیر خلاصه کرد:

• سادگی گرافیکی شکل‌ها
• زمان کوتاه ویدئو
• سیال و ناساکن بودن نماها
• استفاده از نشانه و سمبل
• استفاده از متن و نوشته
• یکپارچگی و هارمونی تنالیته رنگی
• تبدیل شدن (معمولا) غیرقابل پیش‌بینی شکل‌ها و نماها به همدیگر
• ریتم و موسیقی گوش‌نواز و تاثیرگذار
• استفاده از افکت‌های صوتی جذاب
• هزینه تولید پائین (نسبت به انیمیشن)
• زمان تولید کوتاه
• قابل تلفیق با فیلم زنده
• قابل اجرا در پلت‌فرم‌های مختلف مثل برنامه‌های موبایل، وب، گیم و …
• نتیجه‌گیری هدف در پایان
• پایان‌‌بندی خوب و راضی‌کننده و غیره.

 

لوازم و مشخصه‌های موشن گرافیک

 

مقدمه‌ای بر اینفو گرافیک

حتما تا بحال تصاویر اینفو گرافیک به چشمتون خورده و مطالعه کردید. این تصاویر چه خصوصیاتی دارند؟

تصاویر اینفو گرافیک شامل نوشته‌ها و تصاویر گرافیکی هستند که به زیباترین و خلاصه‌ترین شکل کنار هم چیده شدند و همه حول پاسخ به یک سوال و موضوع گردآوری شدند. در اینفو گرافیک از عناصر بصری مختلفی مثل عکس، نمودار، نقشه، دیاگرام و غیره برای ساده‌تر کردن و قابل فهم  کردن اطلاعات  استفاده می‌شه.

اینفو گرافیک مجموعه‌ای از اطلاعات حول یک مسئله هست که در قالب متن و تصاویر گرافیکی مثل عکس و نمودار  گردآوری می‌شود.

 

انواع اینفو گرافیک رو می‌شه به 4 دسته‌ی «ایستا، پویا، تعاملی و فیزیکی» تقسیم‌بندی کرد؛ که موشن گرافیک در نمونه‌های پویا و تعاملی از اینفو گرافیک کاربرد داره.

موشن گرافیک هم به عنوان یک “اینفو گرافیک متحرک“، همه‌ی ویژگی‌های تصاویر اینفو گرافیک رو در خودش داره. در این خصوص و برای آشنایی با ویژگی‌های یک موشن گرافیک تاثیرگذار، لوازم و مشخصه‌هایی باید وجود داشته باشه و رعایت بشن. در ادامه به تفصیل در موردشون صحبت خواهیم کرد:

 

• پیش تولید و طراحی ایده

1. مرحله ضروری تحقیق

برای ساخت موشن گرافیک خوب و تاثیرگذار، باید از همون اول پای حرف و نظر مشتری نشست تا هدف مشتری کشف بشه. باید از او پرسید که سازمان، شرکت یا برند از سفارش موشن گرافیک چه هدفی داره، چه نتیجه‌ای می‌خواد بگیره؟ بازارش چیه و مخاطب انتخابی‌اش چه افرادی هستن؟ دنبال ایجاد چه حسی در مخاطب (مشتری) هستند؟ دونستن این مطالب به شما برای ایده‌پردازی، استفاده از خلاقیت تبلیغاتی و سبک تکنیک‌های به کار رفته کمک زیادی می‌کنه.

سفارش دهنده‌ها معمولا اطلاعی از گرافیک، امکانات و پروسه تولید موشن گرافیک ندارند و حتی در بسیاری از موارد اصرار می‌کنند که نظرشون اعمال بشه. شما به عنوان کارگردان هنری کار دو راه دارید:

1. یا باید به حرفشون جامه عمل بپوشونید و نظرات ولو غیرهنری و غیرکارشناسانه‌شون رو اعمال کنید؛
2. یا باید موقع پرورش ایده و تصویرسازی به قدری ظرافت و مهارت به خرج بدین که طرف مقابل متقاعد بشه که از اسلوب ساخته ذهن شما تبعیت کنه.

برای همین تحقیق و جمع‌آوری اطلاعات لازم در اول کار خیلی مهمه. این جمع‌آوری داده‌ها می‌تونه از روش‌های دیگه‌ای هم تکمیل بشه؛ مثلاً تحقیق میدانی، مصاحبه، رجوع به منابع علمی، یا مرور آرشیوهای موجود و غیره.

2. سادگی و یکپارچگی در موشن گرافیک

موضوع یا مفهوم به اندازه کافی سنگین هست و باید از استفاده از پالت رنگی مختلف و شلوغ و تصاویر ناهمگون پرهیز کرد؛این یکـپارچگی رنگی و گرافیکی و ثابت موندن سبک در سراسر کار باعث میشه فهم مطلب برای بیننده آسون‌تر باشه.

پیام موشن‌گرافیک با رعایت این تکنیک، می‌تونه زودتر دریافت بشه، در خاطره‌ها بمونه و به سرعت در شبکه‌های اجتماعی دست به دست بشه.

هارمونی و یکپارچگی رنگ، خط و کلیه عناصر بصری در طول موشن‌گرافیک به چشم می‌خورد- تبلیغات شرکت Airbnb

 

3. ایده‌پردازی بر اساس سفارش

یکی از عناصر مهم در اثرگذاری تبلیغات، خلاقیت و نوآوریه. قطعا شما الان نمونه‌هایی رو به ذهن میارین که از خلاقیت‌هایی با چاشنی گرافیک، ایجاد شوک، طنز، تضاد، خطای دید، موسیقی ریتمیک و غیره استفاده کردند. این‌ها خود به خودی ساخته نشدند، بلکه حاصل برنامه‌ریزی و ایده‌پردازی بر اساس نوع سفارش هستند.  مثلا برای تولید یک اثر موشن گرافیک، مشاورای تبلیغاتی جلسات ایده‌پردازی برگزار می‌کنن، ایده‌های بدست اومده رو پالایش می‌کنن، همه اهداف کاربردی رو با ایده‌های هنری همسو می‌کنن تا در نهایت یک اثر تاثیرگذار بر طبق اصول روان‌شناختی و گرافیکی تولید کنند.

اینجا قطعا پارامترهای مداخله‌گری هم هست؛ مثل شکل سازمان، بودجه کار و زمان تولید.

از روش‌های ایده پردازی، الهام گرفتن از نوع سفارش هست. برداشت از عناصر موثری مثل «طبیعت» با توجه به موردِ سفارش، که می‌تونه محصول، کالا، خدمات و هرچیز دیگه‌ای باشه، یکی از این تکنیک‌هاست.

ایده پردازی برای موشن گرافی 

اگه موشن گرافی زیبای بالا رو دیدید حتما متوجه خواهید شد که برای تبلیغ یک اپلیکیشن خبری آنلاین از انگشت به عنوان تداعی کننده کاربری که به دنبال اخبار گوناگون می‌گرده ایده گرفته شده که به اسکرین گوشی برخورد می‌کنه و سوییپ می شه. همچنین از عناصر صحنه و تغییر لباس کاراکتر برای نشون دادن اخبار  مختلف ورزشی، حوادث و غیره استفاده شده است. این‌ ایده‌ها قطعا ناشی از همفکری طراح‌ها و مشاورای تبلیغاتی و الهام گرفتن از نوع سفارش هست.

 

4. پیوندهای اجباری و استفاده از نشانه

یک تکنیک ساده، ربط دادن ایده‌های متفاوت به هم هست تا ایده جدیدی ساخته بشه. به این روش ایده یابی، پیوند اجباری میگن. از طرف دیگه، چون پای گرافیک در میان هست، پس استفاده از نشان یا سمبل، بسته به سبک کار، متداوله. استفاده از یک نشان گویا و بجا می‌تونه جلوی زیاده‌گویی رو بگیره و به انتقال سریع‌تر حس و مفهوم کمک کنه.

استفاده ترکیبی از نماد باطری و پمپ بنزین برای نشان دادن میزان مصرف سوخت- موشن گرافیک خوش‌سوارا (استودیو نوشیکا)

 

• استوری‌بورد

به نظر می‌رسه طراحی استوری‌بورد برای یک موشن‌گرافیک ، از لحاظ رعایت اصول و جزئیات هر پلان، سختی‌های کمتری نسبت به طراحی استوری‌بورد برای انیمیشن داشته باشه. اما استثنائاتی هم هست که به اون‌ها نمی‌پردازیم.

برای طراحی استوری‌بورد موشن گرافیک باید از تصاویر ساده و قابل فهم استفاده کرد. به خصوص اینکه استوری‌بورد بهتره حداقل یک بار پیش از شروع مرحله تولید، برای سفارش‌دهنده‌ها و تیم تولید ارائه بشه تا جلوی مشکلات احتمالی و دوباره‌کاری‌ها گرفته بشه.  در استوری‌بورد موشن گرافیک بهتره بیشتر از تصویرسازی برای انتقال موضوع استفاده کرد تا متن نوشته. البته موشن گرافیک به سبک‌ تایپوگرافی استثنا هستند.

برای طراحی استوری‌بورد موشن‌گرافیک باید از تصاویر ساده و قابل فهم استفاده کرد.

یکی از تفاوت‌های جالب بین استوری‌بورد موشن‌گرافیک و انیمیشن اینه که در استوری‌بورد موشن گرافیک میشه سناریو رو بعد از تصویرسازی ذهنی و با توجه به ایده‌پردازی‌های نهایی نوشت. با شناسایی صحنه‌ها و آبجکت‌های کلیدی اثر، نوبت به خلق سیر داستانی می‌رسه. باید با دقت زیاد اتفاقات به صورت پیوسته کنار هم مثل یک پازل چیده بشه تا برای تیم موقع تولید ابهامی پیش نیاد.

 

 

 

استوری بورد اولین مرحله‌ای ایست که متن به تصویر تبدیل میشه. درست جایی که تصورات ذهنی روی کاغذ میاد تا کم کم شکل و شمایل فیلم به خودش بگیره. درک درست از اصول داستانگویی و روایت تصویری مهم‌ترین ویژگی یک طراح استوری بورده. در دوره آموزشی مبانی استوری بورد نوشیکا با اصول فیلم‌سازی بیشتر آشنا میشید و گام به گام مراحل طراحی استوری بورد از فیلمنامه تا ساخت انیمیاتیک را می‌آموزید. دوره‌های مهارتی نوشیکا به شما کمک می‌کنه تا مهارت‌های ساخت انیمیشن را درست و اصولی یاد بگیرید.

 

 

 

• متحرک سازی

متحرک‌سازی در موشن گرافیک کاملا به سبک کار یا سفارش بستگی داره. یکی از مرسوم‌ترین تکنیک‌ها که در بسیاری از تولیدات گرافیک متحرک به کار گرفته میشه، تکنیک کات اوت دیجیتال هست. در این تکنیک، طراحی کاراکترها و اشیاء به شکل مفصل‌گذاری انجام میشه؛ یعنی دورگیری تصاویر با نرم‌افزارهای گرافیکی مثل فتوشاپ و فری‌هند انجام میشه و بعد مفصل‌‌بندی صورت می‌گیره. در همه نرم‌افزارهای متحرک‌سازی، کافیه مسیر حرکت در چند کلید اصلی (کی‌فریم) تعریف بشه؛ اون وقت دیگه نیازی به طراحی فریم به فریم نیست، چون نرم‌افزارها به صورت هوشمند کلیدهای بینابینی رو تعریف و اجرا می‌کنن.

 

 

انیمیت کردن تنها به حرکت درآوردن نیست. در واقع هنر زندگی بخشیدنه. هنر تبدیل یک تصویر بی‌جان به یک شخصیت زنده. درک درست و اصولی از نحوه حرکت اجسام و چگونگی به نمایش درآوردن این حرکت‌ها مهم‌ترین اصولی است که یک انیماتور باید بدونه. در دوره آموزشی مبانی انیمیشن نوشیکا با 12 اصل انیمیشن آشنا میشید و گام به گام مراحل انیمیت یک نما و چالش‌های مربوط به اون آشنا می‌شید. دوره‌های مهارتی نوشیکا به شما کمک می‌کنه تا مهارت‌های ساخت انیمیشن را درست و اصولی یاد بگیرید.

 

 

• رنگ

سوال همیشگی خیلی از مبتدیان و گاهی حرفه‌ای‌ترها اینه: از چه رنگی در کار استفاده کنیم؟انتخاب و کاربرد صحیح رنگ در انیمیشن بخصوص موشن گرافیک یک علمه. رنگ‌های مورداستفاده در یک پروژه پاسخ‌های عاطفی در بیننده ایجاد می‌کنه. انتخاب تنالیته‌های مختلف رنگ‌های ارغوانی روشن (ماژنتا)، قرمز، سبز و بنفش روی پس زمینه سفید برای چشم آزاردهندست. برای انتخاب رنگ یک متن، ترکیب زرد روی زمینه سفید احمقانه‌ست. سیاه روی زمینه روشن خواناست، اما برعکس، رنگ سفید بر روی زمینه سیاه، نه! چه بسا مطالعات نشون داده خوانایی متن، تا 50 درصد کم میشه. برای اطلاع بیشتر از این مبحث، توجه شما رو به مقاله نوشیکا در مورد رنگ بندی طرح‌های گرافیکی جلب می‌کنیم.

مقایسه خوانایی متن سفید بر پس‌زمینه مشکی و برعکس؛ توانایی خوانایی متن سفید بر پس‌زمینه مشکی تا 50% کاهش می‌یابد.

 

• موسیقی، نریتور و افکت‌های صوتی

انتخاب یا ساخت موسیقی مناسب در موشن گرافیک یکی از اولین چیزهایی هست که کارگردان هنری بهش توجه می‌کنه. اگه موشن گرافیک ریتمیک باشه، متحرک‌سازی و ترتیب ورود و خروج عناصر و کاراکترها، تبدیل و جابجایی اون‌ها و زمان‌بندی نماها کاملا بر اساس نوع موسیقی چیده میشه.

بعضی آثار موشن گرافیک، گوینده یا نریتور دارند. داستان، با روایت گوینده پیش میره و بیننده با ترکیب صحبت نریتور و عناصر بصریِ کار، متوجه مفهوم اثر می‌شه. گوینده باید در القای حس درست به مخاطب موفق عمل کنه. حس آرامش، شادی، تعجب و شگفتی، رضایت و غیره باید منطبق با تصویر نمایش داده شده و روایت داستان باشه. انتخاب صدا و تکنیک گویندگی نریتور باید بر اساس ژانر متن نگارش شده برای نریشن باشه. آیا جنس صدای اون برای کار کمدی مناسبه یا برای کارهای سیاسی و تاریخی تناسب بیشتری داره؟

برای تاثیرگذار بودن موشن گرافیک، گوینده باید در القای حس درست  متن و تصویر به مخاطب موفق باشد.

استفاده از جلوه‌های افكت صوتی هم  بسیار متداول هست. صداهایی مثل صدای گام برداشتن، شکستن، صداهای فانتزی  برخورد، انتقال و غیره از این موارد هستند. زیاده‌روی در استفاده از این افکت‌هابه زیبایی کار آسیب وارد کرده و ممکنه حواس مخاطب رو از اصل قضیه پرت کنه.

 

کاربردهای موشن گرافیک

موشن گرافیک راهی برای ارتباط با مخاطبه و به عمق پیدا کردن داستان شما کمک می‌کنه. تاثیر موشن گرافیک، با همراهی و ترکیب صدا و موسیقی دو چندان می‌شه. از موشن گرافیک برای ساخت تبلیغات، تیتراژ فیلم‌ها، کلیپ‌ها، انتقال اطلاعات و غیره استفاده می‌شه. در ادامه با هم نگاهی به کاربردهای مختلف موشن گرافیک می‌اندازیم و باهاشون آشنا می‌شیم.

• تلویزیون

تلویزیون یکی از بسترهای گسترده‌ برای ارائه انواع موشن گرافیک به حساب میاد. به طور خاص، برای ساختن هویت سازمانی (Corporate Identity) یک شبکه، اعم از محتوا، لوگوموشن، آرم استیشن، تبلیغات مناسبتی و غیره، موشن گرافیک یک تکنیک همه فن حریف به حساب میاد.  در خصوص موارد انواع کاربرد موشن گرافیک در تلویزیون، پایین‌تر توضیحاتی خواهیم داد.

• استودیوی مجازی (Virtual Studio)

استودیوی مجازی یک استودیوی تلویزیونی هست که مجری به صورت کاملا مجازی می‌تونه با دکور و محیط اطراف خودش تعامل داشته باشه، محیطی که کاملا در یک محیط شبیه سازی شده رایانه‌ای ساخته می‌شه. در این تکنولوژی که از فناوری کروماکی استفاده می‌شه، حرکت و کارهای مجری در صحنه و حرکت دوربین در فضای سه بعدی، به صورت درجـا و آنی (Real Time) توسط سیستم سنسور حرکت دوربین، ردیابی شده و دکور مجازی با رعایت پرسپکتیو ساخته می‌شه.

در برپایی استودیوی مجازی، موشن گرافیک یک ابزار لازم است.

از تکنیك موشن گرافیک در استودیوی مجازی برای ساخت پس‌زمینه‌ها و آبجکت‌های مکمل فضا، لوگوموشن، زیرنویس‌های گرافیکی، انواع HUD برای ایجاد جلوه‌های زینتی و ایجاد عنصر گرافیکی که مجری می‌تونه با اون تعامل داشته باشه، استفاده می‌شه.

 

• موبایل و اینترنت

استفاده از موشن گرافیک محدود به تلوزیونی و آثار نمایشی نیست. بلکه امروز به وفور میشه موشن گرافیک رو در رابط‌های کاربری موبایل، اپلیکیشن‌ها، طراحی وبسایت‌های مدرن و عامه‌پسند مشاهده کرد.  اینفوگرافیک‌های تعاملی و پویا در وبسایت‌ها امروزه بسیار کاربرپسند هستند. به وسیله اینفوگرافیک پویا (دینامیک)، اطلاعات لازم در یک مسیر خطی پشت سر هم به صورت موشن گرافی به کاربر ارائه می‌شه. یا در نمونه‌های تعاملی (Interactive)، اطلاعات در بستر وب و طبق انتخاب کاربر به نمایش در میاد.

اپلیکیشن Evermind با استفاده از موشن گرافیک ساده، برای اندازه‌گیری میزان استرس، ترس و افسردگی  در هر فرد طراحی شده است.

 

• گرافیک متحرک محیطی

حتما آثار زیبایی از گرافیک محیطی رو در قالب دیوار نگاره‌ها، نقاشی زیر پل‌ها، آثار هنری در دالان‌های زیرزمینی متروی شهری، یا پارک‌ها و موزه‌ها دیدید. گرافیک محیطی یک شاخه مهم از هنر گرافیک به حساب میاد. با پیشرفت تکنولوژی، گرافیک متحرک محیطی نیز به وجود اومد تا به زیباسازی مناظر عمومی کمک کنه. سیستم‌های پخش ویدئوهای دیواری (ویدئو وال) بر روی ساختمان‌ها و دیوارهای بزرگ بدون افت رزولوشن، یا ایجاد تصاویر سه بعدی موشن گرافیک نمونه‌ای از جذاب‌ترین کاربردهای گرافیک متحرک محیطی هستند. عموما از این فناوری در لابی شرکت‌ها و هتل‌ها، مراکز تجاری بزرگ، موزه‌ها، محیط‌های پر رفت و آمدی مانند فرودگاه‌ها و پارک‌ها و نمایشگاه‌ها برای جذب بیننده و مشتری استفاده می‌شه.

 

گرافیک متحرک محیطی با بهره‌گیری از موشن گرافیک دو و سه بعدی به زیباسازی محیط‌های پر رفت و آمد کمک می‌کند.

• بازی‌ها

گسترش تنوع بازی‌های رایانه‌ای و بازی‌های تلفن‌همراه باعث شده انواع موشن گرافیک دوبعدی و سه بعدی در ساخت بخشی از این بازی‌ها و یا صفر تا صد این بازی‌ها مورد استفاده قرار بگیره. اگه اهل بازیهای رایانه‌ای باشید، حتما موشن المنتس به چشمتون خورده.

* موشن المنتس

موشن المنتس، عناصر گرافیکی متحرک و بسیار ساده‌ای اعم از خط، حالت منحنی و شبه‌مایع، دایره و دیگر اشکال هندسی هستند که به صورت دوبعدی و سه‌بعدی روی تصویر ظاهر می‌شن تاجلوه‌ بصری زیبا و گرافیکی به اون بده. موشن المنتس در اکثر بازی‌های رایانه‌ای و تولیدات بصری استفاده می‌شه. مدلی از موشن‌المنتس‌ها، HUD‌ها هستند.

موشن المنتس در طراحی موشن گرافیک ‌ها بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

* HUD

در فیلم‌ها، موزیک‌ویدئوها و بازی‌های علمی-تخیلی و اکثر وبسایت‌های VFX، این نوع از موشن المنتس (یعنی HUD) رو حتما دیده‌ایم. همونایی که ما در قالب ابررایانه‌ها، سیستم‌های فرازمینی و سفینه‌های فضایی، سیستم‌های هکری، سرّی و غیره  می‌شناسیم. نمونه‌ای از کاربرد موشن گرافیک به شکل HUD رو در بازی پرطرفدار «ندای وظیفه» مشاهده می‌کنید:

انواع موشن گرافیک

• پس زمینه‌های متحرک

پس‌زمینه‌های متحرک رو حتما در تصاویر بک‌گراند گوشی‌های موبایل دیدید. اما استفاده از این نوع موشن گرافیک محدود به موبایل‌ها نیست، بلکه دیگه امروز جزو جدانشدنی در تولید آثار بصری شده. استفاده از شکل‌های هندسی دوبعدی و سه بعدی در پس‌زمینه‌های متحرک متداول هست. از پس‌زمینه‌های متحرک در تولید انواع پروموشن، لاین‌آپ و دیگر آثار موشن گرافیک به وفور استفاده می‌کنن.

• موشن گرافیک برای برنامه‌های تلویزیونی

  • آرم استیشن

آرم فقط نشانه یا تصویر گرافیکی نامفهومی هست که معمولا همراه با اسم مربوطه ظاهر میشه. لوگو، اما، عنوانی به شکل‌ها و صورت‌های گرافیکی مختلف هست. آرم یا لوگو، خاصیت بصری دارند. در رسانه‌های خاصی مثل تلویزیون، به آرم، حرکت و  صدا افزوده می‌شه که با عنوان «آرم استیشن» اون رو می‌شناسیم. آرم استیشن برای بارها تکرار شدن ساخته می‌شه و برای معرفی و تبلیغات به کار میره. حتما موقع مشاهده یک ویدئو در این وبسایت با آرم استیشن استودیوی انیمیشن نوشیکا برخورد کردین.

ویدئوی آرم استیشن نوشیکا

 

• Lower Third

لوئر ثرد رو شاید از اسمش نشه شناخت، اما از کاربردش چرا. حتما کاربرد اون رو در تلویزیون برای معرفی مهمان یک برنامه دیدین. لوئر ثرد همونه! عنصری گرافیکی که در یک‌سوم پائین حاشیه امن تصویر ظاهر می‌شه. لوئر ثرد برای معرفی اسم شخص در حال سخنرانی، پست و شغل او، تاریخ، اسم مکان و … به کار می‌ره. از اونجا که لوئر ثرد یک عنصر گرافیکی همراه با نوشته محسوب می‌شه و برای ظاهر شدن و خروج به متحرک‌سازی نیاز داره، می‌تونیم اون رو در زمره ساده‌ترین کاربردهای موشن گرافیک قرار بدیم.

نمونه‌ای از کاربرد لوئر ثرد برای دادن توضیحات و اطلاعات لازم به مخاطب در ویدئوها

 

• Line Up

به جدول پخش برنامه‌های یک شبکه تلویزیونی، لاین آپ میگن. لاین آپ باید فهرست برنامه‌ها و زمان‌بندی دقیق اون شبکه رو به مخاطب ارائه کنه. برای همین، این مدل موشن گرافیک از لحاظ گرافیکی باید به واضح‌ترین شکل و به دور از هر نوع پیچیدگی، ساخته بشه.

نمونه‌ای از لاین آپ برای معرفی برنامه‌های شبکه تلویزیونی- شبکه پویا

 

• Show Opener

شروع برنامه یا اوپنر یک نوع موشن گرافیک با هدف مطلع کردن بیننده از اهم مطالب مربوط به اون قسمت از برنامه تلویزیونیه. کاربرد اوپنرها در به تصویر کشیدن خلاصه فیلم، گزیده اخبار و “آنچه می‌بینید…” در برنامه‌هاست.

کاربرد موشن گرافیک در طراحی اوپنر یک برنامه- بخش عناوین اصلی از اخبار ورزشی شبکه 3 سیما

 

• تیتراژ

در طراحی تیتراژها سه عنصر گرافیک، حرکت و صدا با هم ترکیب می‌شن تا مخاطب رو برای شروع فیلم/سریال باخبر و آماده کنن. تیتراژ ها علاوه بر معرفی فیلم و عوامل اون، فرصتی خوبی به فیلم‌ساز می‌ده تا فضاسازی ذهنی برای تماشاگر ایجاد کنه. این فضاسازی هم از نظر فرم و هم محتوا، برای مخاطب اهمیت خاصی داره. موشن گرافیک با در کنار هم قرار دادن این سه عنصر – یعنی گرافیک حرکت و صدا- ابزار بسیار خوبی برای فضاسازی اولیه محسوب می‌شه.

تیتراژ اصلی سریال کارآگاه حقیقی (2014)

تیتراژ ابتدایی سریال کارآگاه حقیقی (True Detective) ساخته شبکه HBO مثال خوبی از استفاده موشن گرافیک در تیتراژ های تلویزیونی‌ست؛ در این تیتراژ جلوه‌های بصری و تایپو گرافی با دقت و وسواس زیادی در کنار هم قرار گرفتند. مناظر بی‌نظیر، بازتاب زندگی درونی شخصیت‌ها هستند و در حقیقت دارن جلوه‌ای از داستان را همین ابتدا بیان می‌کنن. پاتریک کلایر مدیر تولید این پروژه طی مصاحبه‌ای به اهمیت داستان در روند تولید اشاره کرده و گفته: «همیشه داستان برای ما اساسی‌ترین ماده اولیه برای روند طراحی است.»

 

• موشن گرافیک برای روایت داستان

بعضی از هنرمندان، این دسته‌ی دوست داشتنی از این پویانمایی‌های گرافیکی رو به دلیل عدم بکارگیری “نوشته”، جزو دسته موشن گرافیک حساب نمی‌کنند. اما موشن، واقعا نقش ثانویه‌ای در این آثار داره و تنها برای کمک به روایت داستان وجود داره. موشن گرافیک های داستانی در واقع تصویرسازی‌هایی هستن که داستان رو با بهره‌گیری از عناصر گرافیکی و ترکیب اون‌ها، برای بیننده عینیت می‌بخشن. با این تعریف، می‌تونیم اون‌ها رو دسته‌ای مجزا از موشن گرافیک بشناسیم.

موشن گرافیک Giorgio ساخته Nicolo Bianchino

در این موشن گرافیک زندگی‌نامه جوانی جورجو هنرمند ایتالیایی روایت شده. تصاویر ساده و متناسب با فضا و سبک کاری، کمک زیادی برای ایجاد حس و ارتباط با بیننده کرده است؛ کارگردان، با چند المان ساده تونسته به دور از اضافه‌پردازی، مخاطب رو در طول موشن گرافیک همراه کنه.

 

• موشن گرافیک برای آگاهی بخشی

این ویدیوها شامل طرح‌های گرافیکی در پس‌زمینه و صدایی بر روی آن است؛ که در اون سعی شده تا پیام مهمی به گوش مخاطبین رسونده بشه. در این نوع موشن گرافیک ، «متن» نقش مهم‌تری نسبت به گرافیک داره؛ یعنی برای بیان موضوع، نیازی به وسواس روی ارائه طرح‌های باشکوه و رنگارنگ نیست. گاهی اوقات یک طراحی ساده، راه مستقیم‌تری برای ایجاد تمرکز  روی متن این نوع موشن گرافی‌ها به حساب میاد.

موشن گرافی توانمندسازی دختران و بانوان

 

• موشن گرافیک برای آموزش

برای تولید یک ویدیوی آموزشی جذاب، امروزه همه به موشن گرافیک رو میارن. چرا؟ موشن گرافیک به دلیل صراحت در بیان یک مفهوم و در عین حال استفاده هنرمندانه از عناصر گرافیکی برای تلفیق با محتوا و در نتیجه قابل فهم‌تر کردن مفاهیم، یک ابزار کمک آموزشی تاثیرگذار به حساب میاد.

برای ساخت یک ویدیو آموزشی باید دقت داشت تا از تصاویری استفاده بشه که به مخاطبان برای دریافت نکات کمک کنه؛ نه اینکه اونها رو گمراه و از مطلب دور کنه.

موشن گرافی آشنایی با مفهوم بلاک چین در دو دقیقه

یکی از قابلیت‌های مثبت موشن گرافی، ریتم سریع این پویانمایی‌هاست. این ویژگی باعث می‌شه مطالب و اطلاعات مورد نیاز در زمانی کوتاه و به خوبی منتقل بشه؛ همونطور که ویدیوی بالا تنها ظرف 2 دقیقه، به ساده ترین و قابل فهم‌ترین شکل ممکن، اطلاعاتی تخصصی درباره پروتکل اینترنتی زنجیره‌ی بلوکی ارائه می کنه.

 

• موشن گرافیک برای برندینگ و معرفی محصول (طراحی پروموشن)

تبلیغات، یکی از حوزه‌های مهم در قلمرو کاربردهای هنر گرافیکه. طراحان گرافیک برای بیان ساده‌تر پیام‌شون از پویانمایی‌های تبلیغاتی استفاده می‌کنن. نمونه‌های جذابی از کاربرد انیمیشن در تبلیغات وجود داره. اما موشن گرافیک هم در تبلیغات بسیار مورد توجه قرار گرفته. این موشن گرافیک تبلیغاتی، ساده و موجز  هست و مدتش هم بسیار کوتاهه. این نوع از موشن گرافیک معمولا روایت داستانی نداره و صرفا برای انتقال پیام ساخته می‌شه.

برندینگ یا برندسازی فرآیند معنا بخشیدن به یک نام تجاری‌ست. برندسازی مجموعه‌ای از راهکارهاست که به نام تجاری شما هویت مشخصی میده و جایگاهش رو در بازار نسبت به رقبا مشخص و متمایز می‌کنه. برای معرفی و افزایش فروش محصول/خدمات برند، بازار کار برند باید بررسی بشه و استراتژی‌های تبلیغاتی اون پیش‌بینی بشن. به این کار طراحی پروموشن میگن. یکی از ابزارهای پرکاربرد در طراحی پروموشن، استفاده از موشن گرافیک با هدف برندینگ هست. از ویژگی‌های موشن گرافیک می‌شه به شکلی استفاده کرد تا مشخصه‌های برند در ذهن مشتری‌ها برای مدتی طولانی نقش ببنده.

بازطراحی برند تلویزیونی ایفه (La Effe) ایتالیا

شبکه ایتالیایی ایفه (La Effe) تصمیم گرفت تا برند خودش رو به شکل تازه‌ای تغییر بده و نام تجاریش رو از اسم سایر شبکه‌های تلویزیونی جدا کنه. اون‌ها برای این کار از طراحی‌های جدید استفاده کردند؛ طرح‌هایی به سبک مجله‌های فشن و با تاکید بر روی عکاسی بود. محصول نهایی ترکیب جذابی شد که به جرأت می‌شه گفت با چیزهایی که در تلویزیون دیده می‌شد بسیار متفاوت بود.

معرفی محصول Lavit System

موشن گرافیک در معرفی این محصول با به کار گیری رنگ‌های زنده و  زیبا و تصاویر پویا و پرتحرک، فضای پر نشاط و متفاوتی ایجاد کرده‌ست. همچنین در عین سادگی، اطلاعات مفیدی درباره محصول به مخاطبینش ارائه می‌کنه، بدون اینکه باعث خستگی و آزار مخاطب بشه.

 

• موشن گرافیک و موزیک‌ویدئو

موسیقی‌های با سبک راک یا آلترناتیو راک که از تکنیک تلفیق  از عناصر مینیمال گرافیکی بهره می‌برند، از موشن گرافیک و انیمیشن برای ساخت موزیک‌ویدئو استفاده می‌کنند. حتی بعضی از سازندگان موزیک‌ویدئوهای آثار پاپ هم از تکنیک موشن گرافی بهره بردند. البته تکنیک‌های دیگر انیمیشن سازی مثل کات اوت، استاپ موشن، سه‌بعدی و غیره هم در ساخت موزیک ویدئو کاربرد دارن.

 

دسته‌بندی موشن گرافیک بر اساس سبک تصاویر

برای آشنایی با زوایای مختلف موشن گرافیک می‌شه تقسیم‌بندی‌های گوناگونی ارائه کرد. از منظر سبک تصاویر، آثار موشن گرافیک عموما در سبک‌های زیر  قابل دسته‌بندی هستند. چون موشن گرافیک هم به صورت دوبعدی و هم سه بعدی قابل اجراست، بنابراین همه نرم‌افزارهای انیمیشن‌سازی دو و سه‌بعدی از افتر افکتکس گرفته تا سینما‌4D برای این کار قابل استفاده هستند.

 

• سبک تصاویر وکتوری (Vector) یا برداری در موشن گرافیک

قابلیت‌های گسترده نرم‌افزارهای وکتوری مثل ایلاستریتور در ساخت آبجکت‌ها و بک‌گراند، و ذوق هنری طراحان، باعث ساخته شدن نمونه‌های جذابی از موشن گرافیک های وکتوری شده.

تصویر 22: نمونه‌هایی از تنوع طراحی وکتوری یا ساده در ساخت موشن گرافیک
تصویر اول- کاراکترهای طراحی شده وکتوری برای یک موشن گرافیک، تصویر وسط- موشن گرافیک تبلیغاتی، تصویر پائین- موشن گرافیک اجاره بلا (خانه طراحان)

• سبک طرح مایعات و رسم خطوط دَر هم و پیچیده

آثار موشن گرافیک به سبک مایعات، بسیار سیال و ناایستا هستن و مثل در هر شاتی به فرمی  جدید تبدیل می‌شن. از این سبک همچنین به عنوان ترنزیشن و پیوند تصویری بین یک شات از موشن و شات دیگه استفاده می‌شه.

انواع مختلفی از موشن گرافیک با الهام از طرح مایعات روان

 

• سبک ارگانیک بر اساس طبیعت و قوانین آن

سبک‌های برگرفته از طبیعت، کاملا رک و واضح هست. بیشتر برای معرفی مفاهیم/محصولاتی بکار میره که در اون‌ها از طبیعت و قوانینش الهام گرفته شده. خورشید، فضا و ستارگان، آب، نور، انرژی، گیاهان و غیره از جمله مواردی هست که منابع الهام بسیاری از موشن گرافیک ‌های سبک ارگانیک بوده‌اند.

انواع مختلف سبک ارگانیک در آثار موشن گرافیک

 

• سبک روتوسکوپی و طراحی دستی

اساس روتوسکوپی، الگو گرفتن مو به مو از نمونه زنده و واقعی هست. این کار در محیط دیجیتال با دورگیری و طراحی از روی الگو قابل اجراست.  موشن گرافیک از این تکنیک هم بهره برده تا به خصوص روی ویدئوهای زنده به عنوان یک اثر هنری خیره‌کننده، مکمل تصویری ویدئوهای واقعی باشه، که در اون صورت نوعی سبک تلفیقی هم به حساب میاد.

تکنیک انیمیشن‌سازی روتوسکوپی که با تلفیق روی فیلم زنده، اثری موشن گرافی ایجاد می‌کند.

 

• سبک کلاژ

کلاژ به معنی چسباندن و تکنیک کلاژ به معنی تکه چسبانی هست. میشه گفت چسبوندن هر نوع شیء یا ماده‌ای بر یک سطح و در کنار هم قرار دادن اون‌ها که در نهایت به خلق یک اثر هنری منجر بشه. تکنیک‌های کلاژ با کاغذ و مقوا، کلاژ با عکس از سبک‌های موشن گرافیک هستن؛ که از چیدن و سوار کردن تکه کاغذ و مقوا و بریده عکس‌ها به صورت دیجیتالی و در کنار هم به وجود میاد. اصولا آثار کلاژ ، از نقاشی‌های مکتب امپرسیونیسم و سپس سبک کوبیسم، فوتوریست‌ها و داداییسم الهام گرفته شده‌اند.

تکنیک کلاژ (تکه‌چسبانی) دیجیتال در موشن گرافیک یکی از سبک‌های زیبا و هوشمندانه برای ساخت اثر گرافیک متحرک محسوب می‌شود- موشن ایران تا فضا (خانه طراحان)

 

• سبک تلفیقی؛ آمیزه‌ای از فیلم و موشن گرافیک

جذابیت و سادگی موشن گرافیک و توانایی انتقال ساده‌تر مفاهیم باعث شده تا از این تکنیک به صورت تلفیقی روی فیلم‎های زنده مثل مستند، تیزر و غیره استفاده بشه.

استفاده از موشن‌المنتس و دیگر امکانات گرافیکی و ترکیب آن با فیلم زنده، در سبک موشن گرافیک تلفیقی.

 

• سبک تایپوگرافی

در این سبک از موشن گرافیک، نسبت استفاده از متن و کلمات به شکل‌ها برتری قابل توجهی داره. ظاهر شدن و متحرک سازی کلمات و هماهنگ کردن اون‌ها با ریتم صدای گوینده یا موسیقی زمینه جزو ویژگی‌های موشن گرافیک به سبک تایپوگرافی هست.

استفاده از تکنیک تایپوگرافی در موشن‌گرافی‌های انگلیسی و فارسی بسیار متداول و تاثیرگذار است. تصویر بالا-موشن Make it Better اثر کانال و باپتیستا، تصویر پائین-موشن رویای استقلال (خانه طراحان)

 

• سبک تصاویر سه‌بعدی

آخرین سبک از موشن گرافی که به سفارش دهنده پیشنهاد می‌شه، سبک سه‌بعدی هست. از اونجا که تصاویر سه‌بعدی بیشتر با حواس مخاطب درگیر می‌شه، می‌تونه تاثیرگذاری بیشتری‌ از برندها روی ذهن بیننده به جا بگذاره. برای همین، با سبک سه‌بعدی برندها می‌تونن از لحاظ زیبایی و ظرافت، ویدئوهای خودشون رو یک پله بالاتر ببرند.

موشن گرافی سه‌بعدی از لحاظ ظرافت، تاثیرگذاری و زیبایی غالبا برتر از نمونه‌های دوبعدی معمولی محسوب شده و تنوع وسیعی دارند.

 

 

اگه به دنیای جذاب انیمیشن سازی و ساخت موشن گرافیک علاقه دارید و دنبال ورود به بازار وسیع این رشته هستید. پس باید با ابزارهای اصلی این رشته یعنی نرم افزار قدرتمند افتر افکت آشنا باشید. دوره آموزشی انیمیشن سازی در افتر افکت نوشیکا به شکلی طراحی شده که شما با گذورندن این دوره با تمام ابزارهای مهم و کابردی این نرم‌افزار آشنا بشید و مهارت های لازم برای ساخت یک موشن گرافیک خلاقانه را به دست بیاورید.

 

 

وقتی اینجایی یه معنی بیشتر نمی تونه داشته باشه یعنی تو هم مثل ما عاشق انیمیشن و انیمیشن‌سازی هستی و اول راهی، اما نمی دونی از کجا باید شروع کنی؟ ما برای شما یه مقاله ویژه آماده کردیم و سعی کردیم به تمام سوالات شما درباره انیمیشن و یادگیری انیمیشن توضیح بدیم.
یعنی برای انیمیشن‌ساز شدن فقط یک کلیک فاصله داری!
تنها کاری که باید بکنی اینه که روی شروع کلیک کنی