تفاوت سینما و انیمیشن | بررسی ویژگی‌های منحصر به فرد دنیای انیمیشن

یکی از ابتدایی‌ترین سوالاتی که به ذهن طرفداران فیلم و هنر هفتم یعنی سینما می‌رسه این هست که دنیای سینما و انیمیشن چه تفاوت­هایی با هم دارند؟ آیا کارگردان فلان فیلم سینمایی با چند جایزه بلورین و نقره­ای و طلایی می­تونه به راحتی پا در دنیای انیمیشن بگذاره؟ برعکس اون چطور؟ هر چند این سوال جزو بدیهیات هست، اما به نظر می‌رسه بهترین راه برای درک بهتر تفاوت سینما و انیمیشن، رجوع به تعریف اون­ها باشه.

سینما:

(در این مقاله) منظور از سینما عبارت است از فیلم سینمایی که انیمیشن و جلوه‌های ویژه سه‌بعدی در آن به کار نرفته باشد. اصولاً فیلم سینمایی مجموعه‌­ای است از عناصر تصویری (به صورت مجموعه‌­ای از فریم‌­ها و صداها) که با حضور بازیگران روبروی دوربین بر اساس فیلمنامه توسط عوامل اصلی یعنی کارگردان و تهیه‌کننده ساخته می­شه.

 

 

 

انیمیشن:

انیمیشن یا همان پويانمايی، یک شاخه از سینماست. انیمیشن عبارت است از جان بخشیدن به اشیای و موجودات غیرمتحرک، یا کاراکترهای نقاشی شده (2بعدی) یا ساخته شده به صورت 3بعدی.

 

 

 

در ساخت انیمیشن، بسیاری از تخصص­‌های دخیل در ساخت فیلم سینمایی (مثل کارگردانی، تصویربرداری، تدوین، صدا، آهنگ و غیره) هم دخالت داره. انیمیشن با قابلیت‌های فنی و ساختاری خودش نه تنها تونسته خودش رو به عنوان یک رده مستقل از فیلم­‌های بلند و کوتاه به اثبات برسونه، بلکه باعث بهبود کیفیت بسیاری از فیلم‌­های سینمایی امروز شده؛ به طوری که کمتر فیلم جذاب و تأثیرگذاری وجود داره که بدون استفاده از تکنیک­‌های موجود در دنیای پویانمایی، با اقبال مردمی مواجه و ساخته بشه.

در ساخت انیمیشن­‌ها- که اختصاصاً در اینجا منظور تکنیک‌­های دوبعدی و سه بعدی رایانه­‌ای هست- برخلاف فیلم­‌های سینمایی، باید آشنایی زیادی با رایانه وجود داشته باشه. همچنین، ذات فیلم‌های انیمیشنی، تصاویری فانتزی و تخیلی رو ایجاب می کنه؛ برای همین، چه در مرحله‌­ی ایده‌یابی و طراحی داستان و چه در قسمت طراحی کاراکتر و ایده‌پردازی تصویری، به ذهنی خلاق و تخیل­‌پرور نیاز هست. در حالی که در فیلم­‌های سینمایی (مطابق تعریف بالا، یعنی فیلم‌های بدون استفاده از تکنیک­‌های انیمیشنی) داستانِ سوژه در یک دنیای واقعی اتفاق می‌افته و بازیگران اون، کاراکترهای زنده هستند نه مجسمه، عروسک و کاراکترهای رایانه‌ای. همین مسئله باعث شده که «بازیگر» در فیلم سینمایی به «کاراکتر» در انیمیشن تبدیل بشه. در واقع در انیمیشن­‌های متداول، بازیگرها به عنوان صداپیشه‌­ی کاراکترها ایفای نقش می‌کنن.

جک نیکلسون در فیلم سینمایی درخشش (1980) در مقابل کاراکتر سه بعدی سالی‌وان در انیمیشن کارخانه هیولاها (2001)

البته در ساخت انیمیشن با تکنیک­‌های پیکسلیشن و لایو اکشن حضور بازیگران واقعی لازم است. یا در فیلم‌های CGI با موشن‌کپچر ، از خود بازیگر استفاده میشه و جلوه‌های ویژه بعدا به صورت رایانه‌ای بر روی فیلم اعمال میشه.

یکی دیگه از موارد تفاوت میان سینما و انیمیشن، نحوه بازی گرفتن از بازیگران هست. در فیلم‌های سینمایی یک بازیگر به کمک تجربه خودش و کمک بازیگردان یا کارگردان، حرکات  و حس خودش رو تنظیم و اجرا می‌کنه. در حالی که در انیمیشن برای حرکت یک کاراکتر به مهارت کسی به نام استخوان‌بند (ریگ‌بند) که تخصص‌اش اسکلت‌بندی برای مدلِ ساخته شده هست و صد البته به توانایی متحرک‌سازی رایانه‌ای (انیمیت) انیماتور نیاز جدی وجود داره.

بازیگردانی در فیلم‌های سینمایی متداول است، اما این کار در تولید انیمیشن توسط انیماتورها و ریگ‌بندها انجام می‌شود

 

 

هنر بازیگری باعث میشه تا یک مدل ساده یا یک نقاشی بی‌روح به یک شخصیت واقعی تبدیل بشه،  نمایش درست و دقیق طیف وسیعی از احساسات انسانی شخصیت‌ها، از شاده گرفته تا غم، از شور و نشاط گرفته تا بی‌حوصلگی و خستگی و… باعث زنده بودن اون شخصیت میشه. هنر یک انیماتور هم در همین نکته خلاصه میشه یعنی انتقال درست این احساسات به بیننده‌ها با زبان طراحی و انیمیت. اگه دوست دارید بیشتر راجع به این هنر بدونید، دوره اصول بازیگری برای انیمیشن از آرون بلیز می‌تونه به شما کمک کنه. دوره‌های مستری نوشیکا بهتون کمک میکنه تا دانش و مهارت‌های خودتون رو در رشته‌های مختلف ارتقا بدید.

 

پیش از ورود به مرحله ساخت انیمیشن کوتاه و بلند حتما به استوری بورد(داستان تصویری) نیاز است. طراح استوری بورد کسیه که فیلمنامه (و یا ایده) رو می‌گیره و به فرم بصری و قابل رویت تبدیل می­کنه. وجود مرحله استوری بورد در فرآیند تولید انیمیشن الزامیه؛ چرا که به وسیله استوری بورد، اولاً وظایف هر یک از اعضای تیم تولید (مثل نورپرداز، صداگذار، انیماتور، طراحان و غیره) مشخص میشه، و درثانی با پیش‌بینی مشکلات و نیازهای احتمالی بعدی، میشه زمان ساخت و ریسک­‌های فنی رو تا حد زیادی کم کرد. در حالی که در فیلم‌های سینمایی، اصولاً طراحی استوری بورد الزامی نیست.

طراحی استوری بورد یکی از مراحل کلیدی در پروسه تولید انیمیشن‌هاست؛ اما در فیلم‌های سینمایی متداول یا الزامی نیست.

 

 

استوری بورد اولین مرحله‌ای ایست که متن به تصویر تبدیل میشه. درست جایی که تصورات ذهنی روی کاغذ میاد تا کم کم شکل و شمایل فیلم به خودش بگیره. درک درست از اصول داستانگویی و روایت تصویری مهم‌ترین ویژگی یک طراح استوری بورده. در دوره آموزشی مبانی استوری بورد نوشیکا با اصول فیلم‌سازی بیشتر آشنا میشید و گام به گام مراحل طراحی استوری بورد از فیلمنامه تا ساخت انیمیاتیک را می‌آموزید. دوره‌های مهارتی نوشیکا به شما کمک می‌کنه تا مهارت‌های ساخت انیمیشن را درست و اصولی یاد بگیرید.

 

 

در استفاده از تکنیک‌های فیلمبرداری در فیلم‌های سینمایی، توانایی کارگردان و فیلمبردار در استفاده از دوربین و تصویر کردن نماهای مختلف محدود هست. در حالی که در فیلمبرداری انیمیشن، محدودیتی از لحاظ تصویر کردن لایههای زیر زمینی (لانه مورچه‌ها در انیمیشن زندگی حشره‌ای) یا نماهای فرا زمینی (مثل وال-ای) وجود نداره. و این تفاوت سینما و انیمیشن یک دلیل مهم برای تمایل پیدا کردن فیلم‌سازان امروز برای استفاده از جلوه‌های ویژه و تکنیک‌های انیمیشنی در فیلم سینمایی‌شان است.

محدودیت تصویربرداری در فیلم‌های سینمایی بدون استفاده از جلوه‌های ویژه؛ نمایی نزدیک به زمین از سینمایی نجات سرباز رایان (1998) در مقابل نمایی خیالی از درون لانه مورچه‌ها در انیمیشن زندگی یک حشره (1998)

در مسئله نورپردازی، نور محیط و ایجاد نور مصنوعی کار نورپرداز در فیلم‌­های سینمایی هست؛ و سپس فرآیند اصلاح نور و رنگ به صورت رایانه‌ای انجام میشه. این در حالیه که در فرآیند ساخت انیمیشن‌های متداول، نورپردازی از ابتدا توسط نورپرداز و کاملاً به صورت رایانه­‌ای انجام میشه.

نور طبیعی در هنگام تصویربرداری فیلم سینمایی لالالند (2016) در مقابل استفاده از نور مصنوعی رایانه‌ای کلاوس (2019)

البته این تفاوت بین سینما و انیمیشن یک استثنایی هم داره یعنی تکنیک ساخت استاپ‌موشن. در این تکنیک از نورپردازی صحنه‌ای و واقعی استفاده میشه. نمونه فیلم‌های انیمیشن سینمایی مثل آقای فاکس شگفت‌انگیز، جزیره‌ی سگ‌ها و لینک گمشده از جمله فیلم‌های استاپ‌موشنی موفق سینما هستند، که نورپردازی اونها به صورت صحنه‌ای و طبیعی توسط نورپرداز انجام شده.

استفاده از نورصحنه ای در تکنیک ساخت برخی انیمیشن‌ها از جمله استاپ موشن لازم است

به صورت کلی فرآیند ساخت انیمیشن بلند، به مراتب از تولید یک فیلم سینماییِ بدون استفاده از انیمیشن، هزینه‌­بر و گران­‌تر است. چرا که معمولا تعداد افراد دخیل در تولید انیمیشن بلند نسبت به فیلم سینمایی بیشتر، زمان تولید اون طولانی‌­تر و ابزار کاربردی اون گران‌قیمت‌تر هستند.

با این توضیحات، یک کارگردان فیلم سینمایی در صورتی می­‌تونه پا تو دنیای انیمیشن بگذاره که با سیستم کاری و محدودیت­های انیمیشن‌سازی آشنایی کامل داشته باشه. برعکس اون هم صادقه؛ یک کارگردان انیمیشن هم  باید از چالش‌های ساخت فیلم بلند باخبر باشه؛ هر چند کارش راحت­تر از مورد قبلی هست.

به نظر شما دنیای سینما و انیمیشن چه تفاوت­‌های دیگه‌­ای با هم دارن؟

 

وقتی اینجایی یه معنی بیشتر نمی تونه داشته باشه یعنی تو هم مثل ما عاشق انیمیشن و انیمیشن‌سازی هستی و اول راهی، اما نمی دونی از کجا باید شروع کنی؟ ما برای شما یه مقاله ویژه آماده کردیم و سعی کردیم به تمام سوالات شما درباره انیمیشن و یادگیری انیمیشن توضیح بدیم.
یعنی برای انیمیشن‌ساز شدن فقط یک کلیک فاصله داری!
تنها کاری که باید بکنی اینه که روی شروع کلیک کنی